مدیریت مؤثر صنف
درک اهمیت استراتیژی‌های مدیریت مؤثر صنف
اجرای استراتیژی‌های مؤثر مدیریت صنف بسیار حیاتی است، به ویژه در صنف های متنوع و پر جمعیت امروزی. با وجود شاگردانی با پیشینه‌ها، توانایی‌ها و سبک‌های یادگیری مختلف، ایجاد محیطی مثبت و فراگیر برای یادگیری به چالشی بزرگ تبدیل می‌شود. مدیریت موثرصنف مهم‌ترین عنصری است که باید به عنوان معلم بر آن تسلط داشت. مدیریت مؤثر صنف یادگیری را تسهیل نموده، محیطی امن ایجاد می‌کند و بی انضباطی را کاهش می‌دهد.
واضح است که مدیریت ضعیف صنف قطعاً میزان استرس و خستگی معلم را در کار افزایش خواهد داد. اما با وجود این وضعیت نه چندان ایده‌آل، استراتیژی‌های ساده‌ای برای مدیریت مثبت مؤثر وجود دارد که می‌تواند رفتار اجتماعی مثبت شاگردان، مشارکت آنها در درس و ایجاد محیط یادگیری مثبتی را بهبود بخشد.
در مکاتب و سیستم های آموزشی پر جمعیت امروزی، جاییکه شاگردان متفاوت، تجربیات و نیازهای متنوعی را به صنف می‌آورند، مدیریت مؤثر صنف به‌عنوان یک نیروی حیاتی ظاهر می‌شود و این قدرت را دارد که نه تنها مسیر آموزشی، بلکه زندگی متعلم را شکل دهد. با اولویت دادن به مدیریت صنف، فضایی برای تحول ایجاد می‌کنیم که در آن شاگردان می‌توانند شکوفا شوند، معلمان می‌توانند منبع الهام باشند و یادگیری می‌تواند رشد کند. همه ما می‌دانیم که موفقیت یک صنف به تکنیک‌های مختلفی بستگی دارد که معلمان برای مدیریت صنف خود به کار می‌گیرند.
در اینجا به ده راهکار مؤثر برای مدیریت صنف، یا استراتیژی‌های مدیریت مثبت صنف اشاره شده است. شما می‌توانید از بین آنها، مواردی را انتخاب نمایید که بهترین تطابق را با روش و سبک تدریس شما دارند.
ده راهبرد کاربردی مدیریت صنف قرار ذیل می باشند:
- خودتان الگوی بهترین رفتار باشید!
رفتاری را که می‌خواهید از شاگردان تان ببینید، در رفتار و سلوک خود با اطرافیان نشان دهید، زیرا الگو‌سازی به طور مؤثری به شاگردان تعلیم می‌دهد که چگونه در موقعیت‌های مختلف عمل کنند.
- استفاده از ارتباطات غیرکلامی
مهارت‌های ارتباطی قوی برای مدیریت مثبت صنف بسیار مهم است. بخش عمده‌ای از ارتباط شما با شاگردان به صورت غیرکلامی انجام می‌شود. همچنین، ارتباطات کلامی قوی زمانی که باید به شاگردان قوانین و درس‌هایی را که باید در صنف بدانند نشان دهید، اهمیت دارد. این یکی از مؤثرترین استراتیژی‌های مدیریت مؤثر صنف میباشد.
موارد ذیل در برقراری ارتباطات غیر کلامی کابردر دارند:
- نمودارهای رفتار: نمودارهای رفتار یک روش آسان برای تشویق به رفتار مناسب در صنف هستند: شاگردان می‌توانند ببینند که چگونه رفتار می‌کنند. یک روش ساده برای پیگیری این است که از اعداد یا رنگ‌ها برای نشان دادن رفتارهای خوب و بد استفاده کنید. به خصوص برای صنوف ابتدائیه، یادگیری ارتباط دادن رنگ سرخ یا عدد ۱ با رفتار بد و عدد ۵ یا رنگ سبز با رفتار خوب، آسان خواهد بود.
- زبان بدن: زبان بدن در نحوه‌ای که شاگردان شما را می فهمند اهمیت دارد. به عنوان مثال، اگر به طور مکرر در صورتیکه شاگردان در جریان درس هستند مکث کنید، شاگردان شما خواهند فهمید که شما درخواست خاموش بودن و گوش دادن را دارید.
- تماس چشمی: تماس چشمی یکی دیگر از راه‌های بهبود مهارت‌های ارتباطی غیرکلامی شما است. وقتی به اطراف صنف نگاه می‌کنید، اعتماد شاگردانتان را جلب می‌کنید و توجه آنها را به خود جلب می نمایید. علاوه بر این، اگر شاگردی رفتار نادرستی داشت، می‌توانید به مدت پنج ثانیه به او نگاه کنید. شاگرد وقتی نگاه شما را احساس کند باید متوجه شود که رفتار او نامناسب است.
- کف زدن: کف زدن روشی سریع برای جلب توجه یک صنف ناآرام است. اگر وقت ندارید پنج ثانیه به شاگردان نگاه کنید، کف زدن بلند می‌تواند مانع از ادامه رفتار نامناسب متعلمین شود و به شاگردانتان اجازه دهد به شما توجه کنند. فقط کافی است چندین بار دست‌هایتان را به هم بزنید.
- اصرار بر حق صحبت
هنگامی که در ابتدای سال قوانین خود را تنظیم می‌کنید، اطمینان حاصل کنید که به حق صحبت پرداخته‌اید. معلمی که حق صحبت دارد نباید توسط یک شاگرد قطع شود. اگر شاگردی تصمیم به صحبت کردن زمانی که حق صحبت ندارد بگیرد، مکث کنید، او را نگاه کنید و سوال زیر را از او بپرسید: چه کسی حق صحبت دارد؟ معمولاً همین کافی است تا او آرام شود. همچنین از زبان بدن برای نشان دادن به یک شاگرد که بدون حق صحبت کردن، صحبت می‌کند، استفاده کنید. شاگردان دوست دارند بدون اجازه دست بلند کردن، سوال بپرسند. اگر شاگردی بدون بلند کردن دست خود با شما صحبت کند، او را نگاه کنید، بدون اینکه چیزی بگویید، و دست تان را بلند کنید (تا به او نشان دهم که باید قبل از صحبت کردن دستش را بلند می‌کرد). سپس توجه خود را به شاگرد دیگری که دستش را بلند کرده است، معطوف کنید و در نهایت به شاگرد اول باز گشته اگر او متوجه شده باشد که باید دستش را بلند کند.
- ایجاد یک محیط یادگیری مثبت
استراتیژی‌های مؤثر مدیریت صنف پایه‌های یک محیط یادگیری مثبت و سازنده را فراهم می‌کنند. وقتی شاگردان احساس امنیت، شنیده شدن و حمایت کنند، تمایل بیشتری به مشارکت فعال در یادگیری، شرکت در بحث‌های صنفی گروهی و پذیرش اشتباه در درس دارند.
برای ایجاد یک محیط یادگیری مثبت، موارد ذیل می توانند کارساز باشند:
- ایجاد ارتباط مثبت و مؤثر با شاگردان: بدون شک، این یکی از مؤثرترین استراتیژی‌های مدیریت صنف است. وقتی یک شاگرد به معلم خود اعتماد داشته باشد، تلاش بیشتری برای پیروی از قوانین انجام می‌دهد. وقتی معلمان سعی می‌کنند هر شاگرد را به‌طور شخصی‌تر بشناسند، تجربه تدریس بهتری نیز کسب می‌کنند. هر صنف باید بیشتر مانند یک خانواده احساس شود. باید نام تمام شاگردان تان را به درستی حفظ کنید. بر علاوه شروع صنف با خوش‌آمدگویی به آنها (صبح بخیر! بعدازظهر بخیر!) و پرسیدن حال آنها، محیطی محبت‌آمیز ایجاد می‌کند. شاگردی که احساس خوش‌آمدگویی، شنیده شدن دارد و احترام می شود، انگیزه بیشتری برای احترام به روش کاری و قوانین شما خواهد داشت. هنگامی که به استراتژی‌های مدیریت صنف اولویت می‌دهید، روابط قوی بین معلمان و شاگردان بر اساس احترام متقابل، اعتماد و درک متقابل ایجاد کنید. روابط مثبت به یک جو حمایتی در صنف کمک می‌کند، جایی که شاگردان احساس راحتی می‌کنند تا درخواست کمک کنند، افکار خود را بیان کنند و ریسک‌های فکری را بپذیرند.
- ارتباط مثبت با والدین شاگردان: یک تکنیک مهم در مدیریت صنف، تماس مثبت با خانواده یا ولی شاگرد است. آسان است که عادت کنید فقط زمانی که مشکلی وجود دارد، به والدین متعلم زنگ بزنید. اگرچه این تماس‌ها ضروری و مفید هستند، تماس‌های مثبت با والدین نیز به همان اندازه مهم‌اند. تمام والدین می‌خواهند اخبار مثبت درباره فرزندشان بشنوند و این انرژی همیشه به شاگرد منتقل می‌شود. سعی کنید گهکاهی یک تماس مثبت با والدین شاگرد داشته باشید، حتی اگر فقط یک نظر مثبت درباره رفتار شاگرد در صنف باشد. این برای والدین و شاگردان بسیار مهم است. این نوع تماس معمولاً به رفتار مثبت در صنف منجر می‌شود. ارتباط باز بین مکتب و خانه ضروری است. هر چه زودتر اولین تماس را برقرار کنید، خواه با یک تماس تیلفونی یا در نامه خوش‌آمدگویی. وقتی مشکلی وجود دارد یا نگرانی دارید، با آنها تماس بگیرید. بهتر است والدین باید مطلع شوند اگر فرزندشان در صنف بی‌احترامی می‌کند یا در تکمیل وظایف خانگی و فعالیت های خود مشکل دارد. بهترین ترفند با شاگرد مشکل‌دار اینست که به طور منظم با والدین ارتباط برقرار کنید و تلاش نمایید که نکات مثبت را نیز برجسته کنید. امتحان کنید، تفاوت را خواهید دید!
- به حداکثر رساندن فرصت‌های یادگیری: با یافتن راه‌های جدید برای بهبود تجربه تدریس، شما محیطی ایجاد می‌کنید که فرصت‌های یادگیری را برای همه شاگردان به حداکثر می‌رساند. با کاهش اختلالات و حفظ تمرکز، شاگردان می‌توانند بر روی درس‌های خود تمرکز کنند، اطلاعات را بهتر جذب کنند و به پتانسیل تعلیمی خود دست یابند.
- ارتقاء شمول و عدالت: دستیابی به استراتیژی‌های مدیریت صنف به معلم این امکان را می‌دهد تا شمول و عدالت را در صنف خود ارتقاء دهد. با اجرای روش‌های منصفانه و سازگار، اطمینان حاصل می‌کنید که همه یادگیرندگان به منابع، فرصت‌ها و حمایت‌های تعلیمی به صورت برابر دسترسی دارند. این امر حس تعلق و همکاری را بین شاگردان تشویق می‌کند.
- توسعه مهارت‌های اجتماعی و عاطفی
استراتیژی‌های مؤثر مدیریت صنف بستری را برای توسعه مهارت‌های اجتماعی و عاطفی شاگردان فراهم می‌کند. از طریق انتظارات روشن، تقویت مثبت و استراتژی‌های حل‌وفصل تعارض، به متعلمین یاد دهید که احساسات خود را کنترل کنند، به‌طور مؤثر ارتباط برقرار کنند و با همصنفی‌های خود همکاری کنند.
- یادآوری کار خوب
به شاگردانتان نشان دهید که کارهایی را که برای یادگیری انجام می‌دهند، ارزیابی می‌کنید. نقاط عطف کار هر فرد را که هر روز انجام می‌دهد، تعیین کنید. هر هفته، یک تیم یا یک متعلم که به‌ویژه تلاشگر است را انتخاب کنید تا داستان خود را به اشتراک بگذارد. به بقیه شاگردان اجازه دهید از او بپرسند که چگونه کار خود را انجام داده است. این درس ارزشمندی است که شاگردها وقتی می‌شنوند هم‌صنفی هایشان با کلمات خود از معنی تلاش سخت صحبت می‌کنند، یاد می‌گیرند. شاگردهایی که می‌دانند کارشان نیز دیده شده نه تنها نمراتشان، بیشتر توجه می‌کنند و متمرکز می‌مانند. به جای اینکه همیشه شاگردان را برای انتخاب‌های بدشان تنبیه کنید، آنها را برای کارهای خوبشان تشویق نمائید.
- به طور منظم در صنف حرکت کنید تا اقتدار خود را اعمال کنید
یکی از اصول اساسی مدیریت صنف، حرکت منظم در اطاق درسی است. به ویژه زمانی که شاگردان شما مصروف انجام فعالیتی هستند، اطمینان حاصل کنید که به‌طور فیزیکی حضور دارید تا رفتارهای نامطلوب را کاهش دهید و اقتدار خود را در مدیریت صنف حفظ کنید.
این استراتیژی بسیاری از مشکلات انضباطی را حل می‌کند. حرکت هدفمند در صنف در حین صحبت کردن یا دستور دادن، شاگردان را هوشیار نگه می‌دارد. آنها سر خود یا حتی کل بدن خود را می‌چرخانند تا شما را دنبال کنند. در حین زمان کار نشسته (به‌تنهایی یا در گروه)، حرکت بین میزها به شما این امکان را می‌دهد که ببینید آیا شاگردان مشغول کار هستند و باعث می‌شود که پرحرف‌ترین‌ها حداقل تلاش کنند تا هنگام نزدیک شدن شما به نظر برسد که کار می‌کنند. اگر شاگردی مزاحمت ایجاد کند، معمولاً نزدیک شدن به او یا قرار گرفتن در کنار میز‌اش برای دادن دستورالعمل‌ها کافی است تا او آرام شود، بدون اینکه حتی نام او را ذکر کنید.
- محدود کردن جابجایی‌ها
هنگام دستورالعمل‌ها و درس‌ها، باید شاگردان سر جای خود بنشینید. اگر شاگردی بخواهد در این زمان بلند شود، باید دست خود را بلند کرده و اجازه بگیرند. در زمان کار نشسته، به شاگردان اجازه دهید که برای تراش کردن پنسل، برداشتن منابع یا پرسیدن سوال اجازه بگیرند.
با این حال، در یک صنف با تعداد پر جمعیت هم نباید این قانون تغییر کند و شاگردان باید حتی در چنین صنفی نیز اجازه بگیرند تا جابجا شوند. اگر معلم در حال حرکت در صنف باشد، می‌تواند به راحتی به سوالات آنها پاسخ دهد بدون اینکه آنها نیاز به بلند شدن داشته باشند.
- دادن دستورالعمل‌های واضح
قبل از اینکه شاگردان را به کار مشغول کنید، مطمئن شوید که دستورالعمل‌های شما واضح هستند. آنها را روی تخته بنویسید (شماره‌گذاری کنید، این حتی بهتر است). اگر فراموش کرده‌اید دستوری بدهید و می‌خواهید زمان کار آنها را قطع کنید، مطمئن شوید که سکوت و توجه همه را قبل از صحبت کردن دارید. در غیر این صورت، صحبت‌های شما ممکن است فقط توسط چند نفر فهمیده شود. و همچنان فراموش نکنید که در اجرای فعالیت ها استفاده از ساعت و زمان مهم است.
برای اینکه متعلمی متعهد باشد و به وظیفه‌اش بپردازد، باید دو چیز را بداند:
- چه کاری باید انجام دهم؟
- چقدر زمان دارم تا آن را انجام دهم؟
پس از اینکه دستورالعمل‌های خود را دادید و روی تخته نوشتید، یک تایمر روی صفحه نمایش دهید یا از یک ساعت برای تعیین زمان کار استفاده کنید. این ترفند هنگام کارهای گروهی فوق‌العاده است. شاگردان احتمالاً اگر یک محدودیت زمانی داشته باشند، به نتیجه نهایی دست می‌یابند. بدون محدودیت، ممکن است باهم به قصه و گفتگو بپردازند و کار شما، هرچند جالب باشد، در اولویت دوم قرار گیرد.
- چیدمان یا تنظیم صنف بر اساس سبک تدریس و نیازهای شما
معلم باید ابتدا یک مدیریت صنف قوی ایجاد کند قبل از اینکه وارد چیدمان انعطاف‌پذیر شود. هیچ مشکلی ندارد که میزها را به طور سنتی بچینید تا زمانی که شاگردان خود را بشناسید. میزهایی که دو به دو چسپیده‌اند یا حتی در ردیف‌ها قرار داده شده‌اند به یادگیرندگان کمک می‌کنند تا از حواس‌پرتی‌ها جلوگیری کنند، در طول دستورالعمل‌ها بهتر توجه کنند و در طول وظایف فردی متمرکز بمانند. چوکی ها به راحتی می‌توانند موقتاً برای یک فعالیت گروهی جابجا شوند. تنظیم صنف مانع فعالیت‌های آموزشی که می‌تواند در آنجا انجام شود، نمی‌شود.
تعیین محل‌های نشستن نیز مفکوره خوبی است. اگر بخواهید، می‌توانند هر ماه تغییر کنند. با این حال، یک نوجوان اجتماعی باید درک کند که انتخاب فضای کاری خود یک امتیاز است. هدف اصلی، یادگیری است. این وظیفه معلم است که یک طرح را برای صنف انتخاب کند که تمرکز و یادگیری شاگردان را تسهیل کند. نشستن با دوست خود احتمالاً بهترین انتخاب نیست. با تعیین محل‌های نشستن، شما همچنین یک کنترول بهتری در صنف خواهید داشت . همچنین می‌توانید انتخاب محل نشستن را به عنوان یک پاداش در طول سال (روزهای خاص، پایان ماه، فعالیت‌های گروهی و غیره) استفاده کنید.
به طور خلاصه، هر معلم ممکن سبک تدریس متفاوتی را برای خودش انتخاب کند. در ابتدای این شغل، سازماندهی، قاطعیت و ثبات هستند که به بقای صنف کمک می نمایند. هیچ معلمی کامل نیست. مهم آنست که خود را با هر گروه و تغییرات در سیستم آموزشی وفق دهیم. برخی روزها کمتر شاید صبور باشیم، روزهای دیگر کمتر قاطعیت داشته باشیم (به خصوص اگر شب قبل بیشتر وقت خود را صرف مراقبت از یک کودک بیمار کرده باشم). با این حال، شاگردان در این روزها نیز باثبات‌تر خواهند بود و کمتر سوءاستفاده خواهند کرد اگر آنها از پیش با استانداردها و قواعد شما آشنا باشند، به آنها احترام میگذارند. زیرا در نهایت، این چیزی است که ما در صنف خود به دنبال آن هستیم: احترام. پس، با داشتن یک مدیریت مؤثر، ما محیطی ایجاد خواهیم کرد که در آن احترام حاکم باشد، هم برای شاگردان و هم برای خودمان.
در چهار ویدیوی آموزشی که شما در ذیل می توانید ببینید، تنظیم محیط صنف به صورت مفصل تشریح گردیده اند.
ویدیوی اول: اهمیت و تاثیر طراحی صنف بالای رفتار و یادگیری شاگردان
ویدیوی دوم: عوامل موثر در چیدمان میز و چوکی صنف
ویدیوی سوم: تنظیم محیط صنف با در نظرداشت روش انتخاب شده برای تدریس
ویدیوی چهارم: انواع طراحی صنف و هدف آن