دیدن ازطریق چشم با تشخیص رنگ ها و نور امکان پذیر است. چشم انسان توانایی دریافت تصاویر و مشاهده اشیایی قابل رویت را دارد. نور از طریق قسمت های مختلف چشم از جمله مردمک، عدسیه و شبکیه وارد چشم شده و از طریق عصب بینایی به گیرنده هایی موجود در مغز راه پیدا می کند. در نهایت تصاویر تحلیل و تفسیر شده و دوباره به چشم فرستاده میشوند. از این رو فقدان یا عدم کارکرد چشم باعث می شود که فرد در پروسه مشاهده محیط اطراف با مشکل مواجه شود.

تشکیل تصویر اشیا توسط چشم در مغز انسان:

اجزای تشکیل دهنده چشم که حس باصره را تشکیل میدهد قرار ذیل اند:

صلبیه یا لایه خارجی(Sclera)

صلبیه، خارجی ترین قسمت چشم است که سفیدی چشم را تشکیل میدهد. ساختمان مدور را دارا بوده که از قرینه، عنبیه و مردمک تشکیل شده اند. صلبیه از ساختارهای داخلی چشم محافظت می کند.

قرنیه(Cornea)

یکی دیگر از اجزای چشم انسان قرنیه می باشد که لایه مرکزی و شفاف است. در جلو و وسط چشم قرار دارد و رنگ چشم توسط این لایه مشخص می شود. وظیفه اصلی قرنیه، شکستن نور و تمرکز نور بر روی عدسیه در زمان ورود به چشم میباشد.

عنبیه(Iris)

میزان عبور نور را از مردمک به روی عدسیه تنظیم میکند. این قسمت چشم رنگی است. اگر میزان نور ورودی بسیار زیاد باشد باعث انقباض مردمک و حفاظت از چشم می شود و در نور کم باعث انبساط مردمک چشم می گردد.

شبکیه یا لایه داخلی(Retina)

شبکیه از جمله اجزایی اصلی چشم است که در مقابل نور حساس است و رول مهمی در بینایی افراد دارد. شبکیه متشکل از حجرات میله ای و مخروطی میباشد که حجرات میله ای توانایی تشخیص رنگ را ندارد ولی در مقابل نور واکنش بیشتری را نشان میدهد، اما حجرات مخروطی قابلیت تشخیص رنگ را دارا می باشند. وظیفه شبکیه انتقال پیام های دیداری از طریق عصب بینایی به مغز می باشد.

عدسیه(lens)

عدسیه چشم مانند عدسیه دوربین عمل میکند و دارای ساختار شفاف دو طرفه می باشد. عدسیه به همرای قرنیه در شکست نور کمک می کند. یکی از بیماری هایی که این قسمت را بیشتر درگیر میکند آب مروارید در چشم است.

مشیمیه یا لایه میانی(Placenta)

لایه یی بین صلبیه و شبکیه چشم است و از عروق خونی تشکیل شده که وظیفه تغذیه و آکسیجن رسانی به قسمت های خارجی شبکیه را دارند.

عصب بینایی

عصب بینایی شامل میلیون ها رشته عصبی است که مسئول انتقال پیام های بصری به مغز می باشد. بیماری آب سیاه یا گلوکوم از اثر اختلال در عصب بینایی می باشد.

اناتومی چشم انسان:

اجزای فرعی چشم

حدقه (ٍEye socket): بخش حفره ای و استخوانی چشم را می گویند، حدقه در محافظت از چشم در برابر آسیب ها نقش به سزایی دارد.

پلک ها (Eyelid): خارجی ترین قسمت چشم است که از چشم در برابر ضربه و آلودگی محافظت می نماید. زمانیکه پلک ها حرکت میکند تمام سطح چشم مرطوب گردیده و از خشکی چشم جلوگیری می شود.

مژه ها (Eyelashes): از چشم در مقابل گرد و خاک و غبار محافظت می کنند.

برای درک بهتر اهمیت حس باصره میتوانید فعالیت عملی ذیل را با دانش آموزان، اجرا نمایید.