رڼا: د لمر رڼا په فوتوسنتیز کې ضروري ده. د رڼا شدت په دې پروسه اغېز لري، منځنۍ رڼا دې پروسې ته سرعت ورکوي، په کمه رڼا کې دا پروسه په ورو ترسره کیږي. د زیاتو رڼا شتون کلوروفیل ته زیان رسوي، خو د رڼا د نه شتون په صورت کې کلوروفیل فعالیت نشي کولای. دا پروسه په خالصو سرو څپو کې ښه ترسره کیږي.

اوبه: اوبه د اکسیجن اصلي سرچینه ده. اوبه د روښانه تعامل په جریان کې اکسیجن او هایدروجن تولیدوي. د اوبو کمښت چې د وچکالیو له امله وي، د نباتاتو د فوتوسنتیز پروسه ځنډوي. د نبات پاڼې د اوبو د کمښت په صورت کې د دفاعي عملیاتو سره سم عمل کوي، او منافذ تړل کیږي ترڅو نبات زیاتې اوبه له لاسه ورنکړي.

حرارت:  دا یو له هغو فاکتورونو څخه دی چې په فوتوسنتیز کې اغېز لري. د ۱۵ تر ۳۰ درجې سانتي ګراد تودوخه د فوتوسنتیز لپاره مناسبه ده. له ۳۰ درجې سانتي ګراد څخه پورته تودوخه دا پروسه سستوي، او په ۴۵ درجې سانتي ګراد کې دا پروسه په بشپړ ډول ودریږي.

کاربن ډای اکساید: کاربن ډای اکساید په فوتوسنتیز کې د نباتاتو لپاره د کاربوهایډریټونو جوړولو لپاره اړین دی. خو کیمیاوي او صنعتي ککړتیا د نباتاتو لپاره ډېر زیانمن دی. دا ککړتیا د نبات د پاڼو سطح پوښي او د تنفسي منافذو د بندولو او د فوتوسنتیز نورو عواملو جذب (اوبه، رڼا او کاربن ډای اکساید) مخه نیسي، چې دا د نبات تدریجي مرګ لامل کیږي.

د هرې ونې او نبات مرګ د انسانانو د روغتیا لپاره یو جدي خطرناک زنګ دی.

د نبات د پاڼو جوړښت او د فوتوسنتیز پروسه:

د نباتاتو مختلفې برخې مختلفې دندې ترسره کوي.

پاڼه (Leaf) : پاڼې چې کلوروفیل لري، شنه رنګ لري. د فوتوسنتیز پروسه او د اوبو تبخیر په پاڼو کې ترسره کیږي.
د پاڼو داخلي جوړښت درې لوی برخې لري:

• • اپی درمس (Epidermis)
  • میزوفیل (Mesophyll)
  • انساج انتقالی (Vascular Bundle)

اپی درمس : اپی درمس په پاڼه کې په پورته او لاندې سطح کې لیدل کیږي. د پاڼو پورته جوړښت د پاسنۍ اپی درمس او د پاڼو لاندې جوړښت د لاندنۍ اپی درمس په نوم یادیږي.

میزوفیل : میزوفیل د پاسنۍ او لاندنۍ اپی درمس ترمنځ موقعیت لري. د میزوفیل پاسنۍ حجرات اوږده او زاویه لرونکي دي چې د پالیساد میزوفیل (Palisade Mesophyll) په نوم یادیږي. میزوفیل لاندنۍ اسفنجي جوړښت لري چې د اسفنجي میزوفیل (Spongy Mesophyll) په نوم یادیږي. پلاستید او اسفنجي برخه دواړه د پارنشیما انساج دي. د میزوفیل دنده، سربیره پر د فوتوسنتیز پروسه، د ګازونو په تبادله او د اوبو په تبخیر کې مرسته کول دي.

انتقالې انساج یا وازکولر بندل (Vascular Bundle) :  د پاسنۍ  اپی درمس ته نږدې زایلم (Xylem) او د لاندنۍ اپی درمس ته نږدې فلویم (Phloem) شتون لري چې دواړه انتقالې انساج دي. زایلم اوبه او منرالونه له ریښې څخه پاڼو ته لیږدوي، او فلویم د پاڼو څخه جوړ شوی شیره د نبات مختلفو برخو ته رسوي.

استوماتا (Stomata) : استوماتا په پاڼو کې کوچني سوری دي چې د پرانیستلو او تړلو په واسطه، کاربن ډای اکساید جذبوي او اکسیجن خوشې کوي. دا عمل په حقیقت کې د فوتوسنتیز پروسه بشپړوي.